Espazo de coworking ubicado no Concello de A Capela.
A meritocracia sostén que o éxito individual é o resultado directo do talento e do esforzo persoal.
“A tiranía do mérito”
É o título do libro de Michael J. Sandel .
Lectura recomendada para entender que o argumento desta visión é simplista porque non ten en conta as desigualdades inherentes na distribución de oportunidades.
Análise de imaxe
A imaxe mostra a dúas persoas en situacións claramente desiguais: un subindo os chanzos, composto por medios de apoio suficientes, con relativa facilidade, mentres que a outra loita por chegar ao primeiro nivel sen a comodidade que lle proporcionarían os chanzos.
Sandel subliña que as oportunidades non se reparten por igual. Na imaxe, quen escala sen dificultade representa a quen procede de ámbitos socioeconómicos privilexiados, con acceso a recursos que faciliten o seu ascenso. Estes recursos poden incluír educación de calidade, redes, apoio familiar e estabilidade económica. O que loita por escalar ilustra a realidade de quen se enfronta dende o principio a importantes barreiras como a pobreza, a falta de educación de calidade e a ausencia de redes de apoio.
A imaxe tamén destaca como se pode distorsionar a percepción do mérito do esforzo. Nunha sociedade meritocrática, o éxito dos que se alzan facilmente podería atribuirse exclusivamente ao seu esforzo, ignorando os privilexios que facilitan o seu ascenso.
Por outra banda, está o paradoxo de ver a alguén loitando e que se perciba que non se esforza o suficiente cando en realidade se enfronta a obstáculos moito maiores.
Sandel critica esta visión porque fomenta unha inxusta atribución de éxito e fracaso, colocando a culpa e a vergoña nos menos afortunados e a prepotencia nos privilexiados.
Meritocracia perfecta
A crenza nunha meritocracia perfecta pode levar a unha maior polarización e resentimento social. Aqueles que non logran “subir” poden desenvolver sentimentos de fracaso e resentimento cara aos que o fan, mentres que os que o fan poden desenvolver arrogancia moral, crendo que o seu éxito é completamente merecido. A imaxe reflicte este punto mostrando dúas realidades paralelas que apenas se cruzan, que poden alimentar a división e a falta de empatía entre os distintos estratos sociais.
Outra perspectiva
Quizais necesitemos reavaliar como valoramos o éxito e a dignidade humana, facendo maior énfase na contribución ao ben común e na solidariedade máis que na competencia individualista.
Tampouco podemos esquecer, por outra banda, que, aínda que imperfecta, a meritocracia segue a ser un sistema máis xusto e eficiente que outras alternativas xa que, ao valorar o talento e o esforzo, se fomenta que os individuos desenvolvan as súas habilidades e contribúan significativamente á sociedade.
Desde esta perspectiva, calquera sistema alternativo podería fomentar o conformismo e a mediocridade ao non premiar o mérito individual.
Dende a nosa perspectiva
Como membros de espazos de traballo colaborativo onde compartimos continuamente non só ideas, materiais ou recursos senón outros aspectos tan necesarios na actualidade como a confianza, o respecto e a ilusión, inclinámonos a crer que o esforzo, cando se comparte, produce unha maior satisfacción persoal. Un éxito colectivo repercute en todo o entorno dunha forma máis duradeira e fecunda.
É importante chegar, e facelo en boas condicións, máis que desexables, polo tanto, cantos máis pasos e mans teñamos ao noso lado no noso ascenso, máis satisfacción obteremos, máis recoñecemento cara aos demais e máis gratitude, algo que nos farán mellores persoas.
A nosa meritocracia individual estará sempre acompañada da nosa meritocracia grupal, que nos fará máis fortes.
E ti que opinas?